قیدار شهر جد پیامبراسلام

به گزارش خبرنگار مهر، غار گلجیک: این غار در 35 کیلومتری جنوب غربی شهرستان زنجان در ارتفاعات مشرف به روستای حاج اَرش از توابع شهرستان زنجان واقع شده است. این غار عظیم به‌طور طبیعی از فرسایش سنگ‌های آهکی پدید آمده و با داشتن آب و هوای مناسب، مأمن و زیستگاه انسان دوران پیش از تاریخ بوده است.

ابعاد آن 100×700 متر و به ارتفاع تقریبی 50 متر است. داخل غار آثار زیستی انسان متعلق به 16 تا 30 هزار سال قبل از میلاد را نشان می‌دهد. در داخل غار ابزار، ادوات، تیغه‌های سنگی و استخوان حیوانات شکاری به مقدار فراوان دیده می‌شود. آنچه که بیشتر از همه درخور بررسی، مطالعه و اهمیت است، آثار معماری موجود در داخل غار و محصور نمودن فضاهای زیستی و تعیین حریم‌ها و مطرح بودن مالکیت در آن می‌باشد. صخره‌های جنوبی غار از سنگ‌های مرمر سبز بسیار ارزنده تشکیل گردیده که می‌تواند مورد بررسی و بهره‌برداری و استخراج قرار گیرد.

غار کتله‌خور: غار کتله‌خور که در گویش محلی، مردم منطقه به آن کتل کوتول می‌گویند، غاری خشکی- آبی، واقع در 7 کیلومتری شهر گرماب و نزدیکی شهرستان خدابنده و 410 کیلومتری تهران است. غار عظیم و زیبای کتله‌خور از طریق جاده آسفالته زنجان- سلطانیه، خدابنده- گرماب و از طریق جاده زنجان- بیجار- گرماب و همچنین از طریق جاده همدان- کبودر آهنگ قابل دسترسی است. کتله‌خور بر اساس بررسی‌های انجام گرفته معانی مختلفی مثل تپه خورشید یا روستای بدون خورشید دارد. احتمالاً وجه تسمیه آن به این علت است که غار در یک کوه‌ قرار گرفته و خورشید از پشت آن طلوع می‌کند که به جای کتل خورشید به آن کتل‌خور می‌گویند. معنی دیگر به این صورت است که "کتله" در زبان ترکی به معنی پستی و بلندی و ناهمواری‌های داخل غار و "خور" به معنی راحتی و آسانی است که به صورت کلی به معنی پستی و بلندی‌های راحت و دنج می‌باشد.

غار خرمنه سر واقع در شهرستان طارم : این غار در کوه سر به فلک کشیده و بلند خرمنه سر در سمت شمالی روستای شاه‌نشین و یا به اصطلاح متداول و معمولی محل؛ شانیش، واقع گردیده که غار عظیم و باابهت خرمنه سر نیز در دل این کوه و در ارتفاع 1600 متری از سطح دریا قرار دارد. برای رسیدن به دهانه غار خرمنه سر، در ابتدا از بستر رودخانه‌ای که از کوه‌های شمالی شانیش سرچشمه می‌گیرد، همچنین از میان درختان سرسبز و زیبای زیتون و انجیر باید گذشت و به سوی ارتفاعات شمالی پیش رفت. در نزدیکی قله کوه خرمنه سر دهانه مشبک و پنجره مانند و در عین حال نسبتاً وسیع غار خرمنه سر واقع شده است.

پیدا شدن ظروف شکسته سفالین حاکی از این مسئله است که در گذشته‌های دور این غار محل زندگی و یا پناهگاه قوم و قبیله‌ای بوده است. بعد از خروج از چاه و حدود 100 متر پیشروی، انتهای این شاخه از غار شناخته و کشف می‌شود این غار از نظر مطالعات باستان‌شناسی و پدیده‌های تاریخی حائز اهمیت است.

غار شاکین: این غار در 56 کیلومتری جنوب غربی تاکستان و 6 کیلومتری روستای شاکین قرار دارد. جهت بازدید از این غار بهترین زمان اواخر فصل بهار و تابستان و همراه داشتن وسایل و تجهیزات لازم است.

زرین غار: این غار به نام‌هایی چون غار زرین رود، زرین‌آباد و دودزا نیز نامیده می‌شود و در 75 کیلومتری جنوب خدابنده در کنار مسیر ارتباطی جاده جدید کبودرآهنگ و در نزدیکی شهر زرین رود قرار دارد.

غارهای حاج کندی و ارجین (در سلطانیه) نیز از دیگر غارهای استان زنجان هستند.