قیدار شهر جد پیامبراسلام

 

این بنای مذهبی که از دوران سلجوقی بر جای مانده است، دارای تزئینات و گچ‌بری‌های بسیار ارزشمندی است که چشم بیننده را به خود خیره می‌کند.

مسجد جامع سجاس که در حدود 35 کیلومتری جنوب غربی سلطانیه واقع شده است امروز به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی استان به منظور جذب گردشگران و علاقمندان مطرح است.

این مسجد تاریخی از نظر معماری نیز قابل مقایسه با سایر بناهای مذهبی احداث شده در دوره خود است.

مسجد جامع سجاس دارای گنبدخانه مربعی است که با گنبد بلندی پوشش یافته است، بر اساس بررسی‌ها بناهای دیگری نیز به این گنبدخانه متصل بوده که از بین رفته است.

گنبد مسجد جامع سجاس از طریق چهار فیلپوش بر روی جرزهای چهارگانه استوار شده و پاطاق فیلپوش‌ها بر روی تخته قطوری قرار داده شده است.

سطح فیلپوش‌ها و طاق‌نماها با اجرای آجر کاری به سبک آلت و لغت، تزئینات هندسی جالبی را ایجاد کرده‌اند، بالای فیلپوش‌ها، طاق‌نماهای زیبایی قطاربندی شده است.

تزئینات گنبد مسجد جامع سجاس منحصر به نقش ستاره پنج پر است.

پنهان بودن محراب قدیمی رخ‌نمایی محراب ایلخانی

محراب کنونی مسجد جامع سجاس با توجه به شیوه گچبری و استفاده از رنگ و همچنین آثاری از محراب قدیمی در زیر آن، به نظر می‌رسد که مربوط به دوره ایلخانی باشد.

این مسجد از نظر گچبری و کتیبه‌ها بسیار ارزنده و قابل توجه است، چهار کتیبه بدون تاریخ در مسجد نوشته شده است.

نمایش خطوط اولیه اسلامی در مسجد سجاس

کتیبه‌های موجود در مسجد تاریخی جامع سجاس به خطوط مختلف اسلامی از جمله کوفی، ثلث و نسخ نوشته شده که برخی از این کتیبه‌ها به طرح‌های اسلیمی نیز مزین است.

با توجه به شیوه معماری و کتیبه‌های موجود و شباهتی که بنای این مسجد با دیگر بناهای دوره سلجوقی منطقه دارد، می‌توان بنای اصلی را به اواخر قرن پنجم هجری منسوب داشت که در دوره مغول نیز تعمیرات و تزئیناتی در آن صورت گرفته است.

مسجد اسحاق میرزا یادگار دوره قاجار در زنجان

مسجد اسحاق میرزا از جمله مساجد تاریخی شهر زنجان است که در محله قدیمی سرچشمه قرار دارد.

این بنای مذهبی مطابق با شیوه معماری مساجد شبستانی با چهل ستونی ساخته شده است، سبکی که در ساخت مساجد در قرون متقدم اسلامی به کار برده شده و در دوره زند در شیراز بار دیگر ظهور کرده و ادامه آن را در دوره قاجار می‌توان دید.

آنچه که در شیوه معماری و تزئینی مسجد اسحاق میرزا قابل توجه است تعدد و تنوع طاق و قوس‌های فضاهای ارتباطی آن است که از نظر معماری نیز قابل توجه است.

این مسجد توسط اسحاق میرزا پسر عبداله میرزا دارا و نوه فتحعلی شاه قاجار در زنجان ساخته شده است.

**مسجد سید فتح‌الله و جلوه‌گری سبک کاشی‌کاری قاجاری

این بناهای مذهبی در راسته معروف به راسته صندوق سازان بازار بالای شهر زنجان قرار دارد.

مسجد سید فتح‌الله از نوع مسجد چهلستونی یا شبستانی است که پیش طاق مسجد با رسمی‌بندی زیبا بر سطحی از کاشی‌کاری دوره قاجار و با طرح‌های معقلی به صورت فضایی سرپوشیده و نیمه بازی مانند ایوان می‌ماند که در جلوی درگاه ورودی طراحی و ساخته شده و فضای مسجد را از فضای معبر عمومی به شکل زیبایی متمایز ساخته است و منتهی به بخش هشتی بنا که با همین شیوه تزئین شده است، می‌شود.

میان سرای مسجد سید فتح الله هشت ضلعی است که شبستان‌های مردانه و زنانه را در ضلع شمالی در خود جای داده است.

شبستان اصلی که طاق و تویزه آن بر روی ستون‌های نسبتا قطور و کوتاه استوار شده دارای محراب کاشیکاری زیبا با طرح‌های هندسی و رنگ‌های رایج دوره قاجار است و بر پیشانی آن تاریخ 1290 ه.ق نشان می‌دهد که این بنا باید در اواسط دوره قاجار ساخته شده باشد.