به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا به نقل از زنجانم این بنا مسجدی است بسیار زیبا از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است.

گنبد مزبور در پنج فرسخی سمت شرقی شهر زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن 80 گز است.

هشت مناره نیز در اطراف گنبد دارد.

و قدیمی‌ترین گنبد دوپوش موجود در ایران است. رنگ گنبد آبی است.

بر روی این اضلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آن را 120 گز نوشته‌اند. در قسمت بالایی آن ساختمان دور تا دور اتاق‌ها و غرفه‌ها ساخته‌اند.

خود گنبد از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ پوشیده و سقف داخل اتاق‌های بالا با گچ‌بری‌ها و آجرهای رنگارنگ تزیین یافته‌است.

در حاشیه طاقها آیات قرآنی واسماالله با خط جلی نوشته شده‌است.

حکاکی‌هایی در آجرهای دیوارها و سقف‌های رنگین بنا نیز دیده می‌شود.

تزیینات و نحوه? ساخت این مقبره در واقع نقطه? عطفی در معماری آن دوران بوده به این شکل که سبکی جدید را در معماری به‌وجود آورده که از معماری سلجوقی منفک شده‌است.

گنبد سلطانیه شامل سه بخش اصلی ورودی، تربت‌خانه و سردابه‌است.

گفته می‌شود در ساخت گنبد بزرگ شهر فلورانس از این گنبد الگوبرداری شده‌است.

 بنای این گنبد که بعد از گنبدهای سانتاماریا دلفیوره وایاصوفیه سومین گنبد بزرگ دنیاست.

این بنا باشکوه ترین ساختمان شیوه آذری و شاید کل معماری ایران است که در کنار آن آرامگاه سلطان محمد خدابنده (الجابتو) ساخته شده است.

از ارسن بزرگ سلطانیه که در بر گیرنده‌ی بیمارستان، خانقاه و میانسرای آن بوده، تنها گنبدخانه و آرامگاه الجابتو بازمانده است. میان سرای نام برده شاید به اندازه‌ی دو برابر میدان نقش جهان بوده است.

ساخت این گنبد در سال 702 هجری قمری به دستور الجایتو در شهر سلطانیه، پایتخت آن زمان ایلخانیان آغاز شد و در سال 712 هجری قمری به اتمام رسید.

بعضی از تاریخ نویسان نوشته‌اند سلطان محمد خدابنده این گنبد و بنای عظیم را بنا کرد که اجساد ائمه اول و سوم شیعیان یعنی علی و حسین را از آرامگاهای خود به آنجا منتقل کند.

ولی به علت خوابی که دید از این عمل منصرف شد.

دالان‌های تودرتویی در سردابه? این بنا موجود است که حدس زده می‌شود برای اجرای مراسم خاصی به کار می‌رفته‌است. حتی حدس می‌زنند که سلطان محمد خدابنده پس از مدتی از اسلام روی برگردانده و دوباره به اصل خود برگشته و شمن شده و این دالان‌ها و فضاها برای اجرای مراسم مذهبی خاص پس از مرگ وی بوده‌است.

البته جسد وی نیز به جای دفن در سردابه، در کوه‌های اطراف دفن شده‌ است.

گنبد آجری سلطانیه در سال 89

نمایی داخلی از ایوان گنبد آجری سلطانیه

از پنجره مسجد سلطانیه ،سلطانیه رو نظارگر باشید