به گزارش خبرنگارمیراث فرهنگی  باشگاه خبرنگاران؛ غار کتله‌خور در استان زنجان، شهرستان خدابنده و 5 کیلومتری شهر کوچک گرماب واقع است.

وجه تسمیه غار:

کتله‌خور براساس بررسی‌های انجام گرفته دارای معانی مختلفی مثل: کوه خورشید، روستای بدون خورشید و پستی‌ و بلندی ناهموار است. در مناطق غربی ایران به کوه کم  ارتفاع کتله می‌گویند و این غار نیز در میان یکی از این کوه‌ها قرار گرفته است و به اعتقاد اهالی منطقه خورشید از پشت آن طلوع می‌کند و احتمالا وجه تسمیه این غار نیز "کوه خورشید" است.
 
نخستین بار در بهار سال 1331 هجری شمسی گروهی از سرشناس‌ترین کوهنورادان و طبیعت گردان ایرانی از اعضای باشگاه در "نیروی راستی" که اقدام به کشف و بازدید غار کتله خور کردند، که از میان آن سید اسدالله جمالی اقدام به ثبت رسمی غار کرد.


بنا به اظهارات یک گروه کوهنوردی از دانشگاه بوعلی همدان شکل‌گیری این غار به دوران ژوراسیک (پیش از 120 میلیون سال قبل) مربوط است. این غار در منطقه مستطیل شکلی به ابعاد 2000 در 1500 متر به وجود آمده  است.

دهانه‌‌ غار در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا قرار دارد. ورودی غار یک دهلیز 4 هزار متری بوده با سقفی کوتاه و در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده است.

بخش ورزشی آن مورد استفاده غارنوردان قرار می‌گیرد و حدود 4 کیلومتر طول دارد که البته هنوز انتهای آن کشف نشده است. بخش تفریحی غار نیز جهت بازدید عموم مورد  استفاده قرار می‌گیرد و حدود 2 کیلومتر مسیر مستقیم است و تنها یک سوم کل غار محسوب می‌شود.

بخش فرهنگی نیز در بخش جنوبی آن قرار گرفته و دالانی است جهت برگزاری مراسم‌های مختلف البته این دالان هیچ‌گونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروج آن به صورت مصنوعی کنده شده است.



غار کتله‌خور به لحاظ کیفیت بلورها و قندیل‌ها، زیبایی‌ و تعداد طبقات اولین غار آهکی جهان است. این غار از نظر سنی تقریبا همسن غار علیصدر همدان است.

البته این غار تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند. یکی از این‌که علیصدر همدان غاری کاملا آبی است و غار کتله‌خور تقریبا غاری است با طبیعت خشک.



دوم این‌که آهک‌های غار کتله‌خور نسبت به غار علیصدر خالص‌تر هستند و سبب زیباتر شدن غار کتله‌خور نسبت به غار علیصدر همین عامل است..

یک نکته جالب درباره این غار کتله‌خور این است که شواهد و بررسی‌های انجام شده مؤید این موضوع است که این غار درنهایت به غار علیصدر در همدان متصل می‌شود.

هم‌چنین یکی دیگر از عجایب این غار تعدد طبقات آن است که گمان می‌رود این غار دارای 7 طبقه باشد که البته تاکنون تنها 3 طبقه آن کشف شده است.